Teoría – Termos Escénicos

Termos Escénicos

Dicionario Enciclopédico

Acción

Conxunto de acontecementos que amosados en escena, constitúen tanto as transformacións lóxicas dos personaxes, coma as actividades das figuras ou actantes diferenciadas entre si.

Acontecemento

1. Aquilo que sucede en escena ou na historia dramática organizado en unidades mínimas. 2. Vivencia teatral.

Acto de fala

Unidade básica da comunicación lingüística que implica, no propio acto do dicir, unha acción. Constitúe o principal obxecto de análise da pragmática.

Analepse

Recurso para a manipulación do discurso tempora a través do cal se remite a un episodio anterior aos feitos amosados ou relatados.

Análise de espectáculos

Disciplina que, a través dunha metodoloxía organizada de comentario, persegue o afondamento hermenéutico nos espectáculos escénicos a través do estudo das fórmulas de significación da obra e mais dos recursos estéticos empregados.

Antiheroe

Vid. Heroe

Antropoloxía teatral

Proposta teórico-práctica desenvolvida por Eugenio Barba e centrada no estudo das condicións pre-expresivas anteriores á actuación.

Apelación

Forma de aparte en que o personaxe rompe a cuarta parede dirixíndose ao público, sexa mantendo ou non a ilusión como tal personaxe dentro do marco ficcional de referencia.

Argumento

Resumo ou síntese da historia relatada pola peza teatral ou polo texto dramático.
Termo específico da teoría aristotélica, tamén empregado como sinónimo de “trama” ou “intriga” co que Aristóteles se refire á “estruturación dos feitos”.

Aristotélico, Teatro

Dise do teatro construído a través dunha dramaturxia fundamentada nos preceptos sinalados por Aristóteles na súa Poética.

Artificialización

Procedemento semiótico polo cal un signo pode ser desposuído do seu sentido real inicial para atribuírlle outro sentido, produto da súa reubicación nunha nova situación comunicativa ou da acción creativa sobre o seu feixe de significados, connotacións e denotacións.

Audiencia

Vid. Público

Axente

1. En Teoría de Sistemas, persoa ou entidade con capacidade de actuación nun sistema teatral determinado. 2. Representante de artistas.

Brechtiano, Teatro

Teatro que se axusta ao modelo teórico proposto por Bertold Brecht a través do chamado Teatro Épico.

Cadro

Unidade estrutural de segmentación da obra dramática que se corresponde cunha mudanza espazo-temporal, a diferenza da mudanza vencellada á acción e á entrada e saída de personaxes que se correspondería coa división en actos ou mesmo escenas.

Canon

Espazo simbólico formado por obras, autores e estilos dotados de lexitimidade e prestixio. Vencéllase cos espazos do repertorio considerados modélicos e institucionalizados, o que posibilita o seu emprego como exemplo estético.

Canonicidade

Calidades ou propiedades que provocan a inclusión dunha obra no canon e que, por tanto, determinarán o concepto de valor estético e do gusto nun sistema dado.

Canonización

Proceso polo cal unha obra, autor ou estilo accede ao canon.

Carácter

Figura ou personaxe considerado na súa individualidade e coas súas calidades morais e trazos psicolóxicos.

Catarse

Do grego καθάρσις (katharsis), significa purificación. Na Poética de Aristóteles é o obxectivo da obra, a consecuencia da súa recepción e a culminación emocional e racional da hermeneuse.

Causal, Estrutura

Vid. Causalidade

Causalidade

Modo de disposición dos acontecementos que constitúen a acción polo cal se amosan como sucedidos por un motivo lóxico, sexa esta lóxica xerada pola orde natural ou pola orde de estruturación dos feitos no argumento.

Codificación

Vid. Comunicación teatral  

Código

Formado por un conxunto de signos individuais e mais polas leis de combinación entre estes, un código é a ferramenta compositiva das mensaxes en todo acto comunicativo, que por tanto debe ser coñecida tanto para as persoas que emiten coma para as destinatarias da mensaxe.

Compaixón

Vid. Mágoa

Comunicación teatral

Proceso a través do cal se emite un signo para que sexa interpretado pola persoa destinataria a partir das normas e convencións dos procesos de enunciación teatral e a súa correspondente recepción.

Concretización

Procedemento de recepción polo cal se estabelece o sentido da obra a través do proceso de decodificación ou lectura.

Connotación

Principio semiolóxico polo cal un signo ten significados secundarios ou engadidos ao seu significado principal ou denotación.

Connotativo (Principio de funcionamento)

Vid. Connotación Vid. Signo escénico    

Convención

Norma de comportamento tanto creativo coma receptivo que senta a base dun acordo a través do cal as persoas que interveñen na comunicación escénica asumen que o resultado das accións en escena é unha obra estética, non real, parámetro fundamental para a súa interpretación e valoración.